Bezpieczny seks
Bezpieczny seks – określenie odnoszące się do podejmowania pożycia seksualnego w sposób minimalizujący ryzyko przeniesienia chorób wenerycznych lub zajścia w ciążę, z zastosowaniem tzw. bezpiecznych zachowań seksualnych lub środków antykoncepcyjnych[potrzebny przypis]. Niektóre źródła sugerują, że właściwsze byłoby określenie bezpieczniejszy seks, aby zwrócić uwagę, że ryzyko się zmniejsza, ale nie jest zupełnie wyeliminowane[1].
Środki stosowane w ramach bezpiecznego seksu
[edytuj | edytuj kod]Jednym z najczęściej używanych środków antykoncepcyjnych jest prezerwatywa, która jako jedyna chroni przed chorobami wenerycznymi oraz zakażeniem HIV[potrzebny przypis].
Seks przez telefon, cyberseks i sexting
[edytuj | edytuj kod]Aktywności seksualne, takie jak seks przez telefon, cyberseks i sexting, które nie obejmują bezpośredniego kontaktu ze skórą lub płynami ustrojowymi partnerów seksualnych, nie niosą ze sobą ryzyka zakażenia chorobami przenoszonymi drogą płciową, a zatem są formami bezpiecznego seksu[2].
Prezerwatywy
[edytuj | edytuj kod]
Stosowanie prezerwatyw w sposób prawidłowy i konsekwentny jest wysoce skuteczne w zapobieganiu zakażenia wirusem HIV. Zmniejsza również ryzyko przeniesienia zakażeń chlamydiowych, rzeżączki, rzęsistkowicy[3] i innych przenoszonych drogą płciową[4]. W badaniach wykazano silny związek pomiędzy wzrostem użycia prezerwatyw przy końcu lat 1980., a znaczącym spadkiem zachorowań na wszystkie choroby przenoszone drogą płciową do końca lat 1990[5].
Niekonsekwentne stosowanie prezerwatyw nie chroni natomiast przed tymi zakażeniami[6]. Wśród niebezpieczeństw stosowania prezerwatyw wymienia się również możliwość przerwania samej gumy, jak i jej zsunięcia. Według niektórych badań deklarowany „breakage and slippery rate” (współczynnik przerwania i zsunięcia) sięga od 1,46% do 18,6%[7].
Obrzezanie
[edytuj | edytuj kod]Światowa Organizacja Zdrowia zaleca obrzezanie heteroseksualnych mężczyzn jako dodatkowy środek znacznie zmniejszający ryzyko zakażenia wirusem HIV[8]
Szczepienia
[edytuj | edytuj kod]Szczepienie przeciwko wirusom WZW typu B i HPV jest sposobem na zapobieganie zakażeniu tymi wirusami. Celem uzyskania maksymalnej skuteczności zaleca się szczepienie przed inicjacją seksualną[9]. Dostępna jest również szczepionka przeciwko WZW typu A, które może być przeniesione podczas wykonywania anilingus[10].
Praktyki seksualne a ryzyko zakażenia HIV
[edytuj | edytuj kod]Bardzo niskie ryzyko przeniesienia HIV wiąże się z wykonywaniem wzajemnej masturbacji – jeśli nie ma skaleczeń na rękach, jak również wrzodów lub zmian skórnych na genitaliach u któregoś z partnerów[7]. Niskie ryzyko niosą ze sobą m.in.: fellatio (u mężczyzn: jako strony biernej – ryzyko 0,01%, jako strony czynnej – ryzyko 0,005%[11]), anilingus, cunnilingus[7].
Abstynencja seksualna
[edytuj | edytuj kod]Według niektórych badań[12] podstawowym elementem, który zmniejsza zachorowalność na AIDS (badania dotyczyły populacji Ugandy), jest zmiana postaw społecznych wobec seksu, dzięki promowaniu abstynencji i redukcji liczby partnerów seksualnych. Była to zasadnicza linia walki z chorobą przyjęta przez prezydenta tego kraju Yoweriego Museveniego, który szczególnie w pierwszej fazie ogólnonarodowej kampanii odrzucał prezerwatywę jako środek zabezpieczający przed HIV[13].
Istnieją jednak dowody na to, że stosowanie edukacji seksualnej opartej wyłącznie na abstynencji nie jest skuteczne[14]. Programy edukacji seksualnej oparte wyłącznie na abstynencji okazały się nieskuteczne w zmniejszaniu wskaźników zakażeń wirusem HIV w krajach rozwiniętych[15] i nieplanowanych ciąż[14].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Safe sex | Define safe sex at Dictionary.com. [dostęp 2010-02-22]. (ang.).
- ↑ Safer Sex („Safe Sex”) | Reduce Your Risk of Getting STDs [online], www.plannedparenthood.org [dostęp 2022-02-12] (ang.).
- ↑ CDC – Condom Effectiveness – Male Latex Condoms and Sexually Transmitted Diseases. [dostęp 2010-02-11].
- ↑ King K. Holmes, Frederick P. Sparling, Walter E. Stamm, Peter Piot, Judith N. Wasserheit, Lawrence Corey, Myron L. Cohen: Sexually Transmitted Diseases (Sexually Transmitted Diseases (Holmes)). McGraw-Hill Professional, s. 1822. ISBN 978-0-07-141748-8.
- ↑ Tassia Kolesnikow: Sexually Transmitted Diseases (Diseases and Disorders). Lucent Books, 2203, s. 46. ISBN 1-56006-910-4.
- ↑ S. Ahmed, T. Lutalo, M. Wawer, D. Serwadda i inni. HIV incidence and sexually transmitted disease prevalence associated with condom use: a population study in Rakai, Uganda. „AIDS”. 15 (16), s. 2171–2179, Nov 2001. PMID: 11684937.
- ↑ a b c Tim Lane, PhD, MPH, Herminia Palacio, MD, MPH: Safer-Sex Methods. [dostęp 2010-02-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-01-12)].
- ↑ WHO | WHO and UNAIDS announce recommendations from expert consultation on male circumcision for HIV prevention.
- ↑ Prevention – Sexually Transmitted Diseases | Genito Urinary Medicine. [dostęp 2010-02-10].
- ↑ Guide to Safer Sex (Concise). [dostęp 2010-02-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-10)].
- ↑ B. Varghese, J.E. Maher, T.A. Peterman, B.M. Branson i inni. Reducing the risk of sexual HIV transmission: quantifying the per-act risk for HIV on the basis of choice of partner, sex act, and condom use. „Sex Transm Dis”. 29 (1), s. 38–43, Jan 2002. PMID: 11773877.
- ↑ Uczeni reprezentowali następujące instytucje: Harvard University School of Public Health, Boston, Massachusetts, USA; AIDS Research Institute, University of California, San Francisco, California, USA; Global Fund for AIDS, Tuberculosis and Malaria, Geneva, Switzerland; Family Health International, Arlington, Virginia, USA; NERCHA, Mbabane, Swaziland, South Africa.
- ↑ Dr Edward C. Green, Daniel T. Halperin, Vinand Nantulya, Janice A. Hogle. Uganda’s HIV Prevention Success: The Role of Sexual Behavior Change and the National Response. „AIDS and Behavior”. 10 (4), s. 341–342, Czwartek, 11 maja 2006. Springer Netherlands. DOI: 10.1007/s10461-006-9073-y. ISSN 1573-3254. Cytat: According to modeling by Stoneburner and Low-Beer (2004), behavior change, particularly partner reduction, since the late 1980s in Uganda appears to have had a similar impact as a potential medical vaccine of 80% efficacy. (ang.). Por. publikacja książkowa: Edward C. Green: Rethinking AIDS Prevention: Learning from Successes in Developing Countries. Praeger Publishers, 2003. ISBN 0-86569-316-1. Omówienie książki zob. strona autora.
- ↑ a b Mary A. Ott, John S. Santelli, Abstinence and abstinence-only education, „Current opinion in obstetrics & gynecology”, 19 (5), 2007, s. 446–452, DOI: 10.1097/GCO.0b013e3282efdc0b, ISSN 1040-872X, PMID: 17885460, PMCID: PMC5913747 [dostęp 2022-02-12].
- ↑ Kristen Underhill, Don Operario, Paul Montgomery, Abstinence-only programs for HIV infection prevention in high-income countries, „Cochrane Database of Systematic Reviews”, 2007, DOI: 10.1002/14651858.cd005421.pub2, ISSN 1465-1858 [dostęp 2022-02-12].
